Theo khoản 2,3 Luật Sở hữu trí tuệ, Quyền tác giả là quyền của tổ chức, cá nhân đối với tác phẩm do mình sáng tạo ra hoặc sở hữu.

Quyền liên quan đến quyền tác giả (sau đây gọi là quyền liên quan) là quyền của tổ chức, cá nhân đối với cuộc biểu diễn, bản ghi âm, ghi hình, chương trình phát sóng, tín hiệu vệ tinh mang chương trình được mã hóa.

Đăng ký quyền tác giả là việc làm rất cần thiết để đảm bảo cho người sáng tạo ra tác phẩm đó chống lại các hành vi sử dụng trái phép tác phẩm của mình: như sao chép, lạm dụng tác phẩm khi không được sự đồng ý của họ.

Để tạo ra một tác phẩm có giá trị và sáng tạo đem lại giá trị trên thực tế đòi hỏi tác giả phải bỏ ra sự lao động trí óc và mất rất nhiều thời gian và nguồn tài chính. Việc đăng ký bản quyền tác giả sẽ là sự chứng nhận cho sự sáng tạo của tác giả các phần thưởng xứng đáng, động viên tinh thần làm việc cho người sáng tạo.

Mặc dù đăng ký bản quyền không phải là bắt buộc, tuy nhiên nếu cá nhân hoặc tổ chức là tác giả đã đăng ký bản quyền tác giá/ quyền liên quan với Cục bản quyền tác giả – văn học nghệ thuật sẽ mang lại rất nhiều thuận lợi khi có tranh chấp xảy ra.

1. Cơ sở pháp lý

Luật Sở hữu trí tuệ năm 2005, sửa đổi năm 2009.

Chủ thể có quyền được đăng ký quyền tác giả

Căn cứ theo Điều 13 Luật sở hữu trí tuệ 2005, tác giả, chủ sở hữu có quyền được bảo hộ quyền tác giả bao gồm:

“Tổ chức, cá nhân có tác phẩm được bảo hộ quyền tác giả gồm người trực tiếp sáng tạo ra sản phẩm vả chủ sở hữu quyền tác giả;

Tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả trên bao gồm tổ chức, cá nhân Việt Nam; tổ chức, cá nhân nước ngoài có tác phẩm được công bố lần đầu tiên tại Việt Nam mà chưa được công bố ở bất kỳ nước nào hoặc được công bố đồng thời tại Việt Nam trong thời hạn ba mươi ngày, kể từ ngày tác phẩm đó dược công bố lần đầu tiên ở nước khác;tổ chức, cá nhân nước ngoài có tác phẩm được bảo hộ tại Việt Nam theo điều ước quốc tế về quyền tác giả mà Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên.”

2. Những tác phẩm thuộc đối tượng đăng ký bản quyền tác giả

Căn cứ pháp lý: Khoản 5 điều 1 Luật sở hữu trí tuệ sửa đổi 2009:

- Tác phẩm văn học, khoa học, sách giáo khoa, giáo trình và tác phẩm khác được thể hiện dưới dạng chữ viết hoặc ký tự khác;

- Bài giảng, bài phát biểu và bài nói khác;

- Tác phẩm báo chí;

- Tác phẩm âm nhạc;

- Tác phẩm sân khấu;

- Tác phẩm điện ảnh và tác phẩm được tạo ra theo phương pháp tương tự (sau đây gọi chung là tác phẩm điện ảnh);

- Tác phẩm tạo hình, mỹ thuật ứng dụng;

- Tác phẩm nhiếp ảnh;

- Tác phẩm kiến trúc;

- Bản họa đồ, sơ đồ, bản đồ, bản vẽ liên quan đến địa hình, công trình khoa học;

- Tác phẩm văn học, nghệ thuật dân gian;

- Chương trình máy tính, sưu tập dữ liệu

3. Người có quyền được đăng ký bản quyền tác giả

Tổ chức, cá nhân được đăng ký bảo hộ quyền tác giả bao gồm: (1) Người trực tiếp sáng tạo ra tác phẩm; (2) Chủ sở hữu quyền tác giả: tổ chức, cá nhân giao nhiệm vụ sáng tác cho tác giả là người thuộc tổ chức mình/thông qua giao kết hợp đồng; được thừa kế hoặc được chuyển giao quyền.

Đối với quyền liên quan, tổ chức cá nhân được bảo hộ quyền liên quan gồm có:

“1. Diễn viên, ca sỹ, nhạc công, vũ công và những người khác trình bày tác phẩm văn học, nghệ thuật (sau đây gọi chung là người biểu diễn).

2. Tổ chức, cá nhân là chủ sở hữu cuộc biểu diễn quy định tại khoản 1 Điều 44 của Luật này.

3. Tổ chức, cá nhân định hình lần đầu âm thanh, hình ảnh của cuộc biểu diễn hoặc các âm thanh, hình ảnh khác (sau đây gọi là nhà sản xuất bản ghi âm, ghi hình).

4. Tổ chức khởi xướng và thực hiện việc phát sóng (sau đây gọi là tổ chức phát sóng)” (Điều 16 Luật Sở hữu tri tuệ).

4. Thời hạn bảo hộ quyền tác giả

Theo Điều 27 Luật Sở hữu trí tuệ năm 2005 được sửa đổi, bổ sung bởi khoản 8 Điều 1 Luật Sở hữu trí tuệ sửa đổi 2009, thời hạn bảo hộ quyền tác giả như sau:

“Tác phẩm điện ảnh, nhiếp ảnh, mỹ thuật ứng dụng, tác phẩm khuyết danh có thời hạn bảo hộ là 75 năm, kể từ khi tác phẩm được công bố lần đầu tiên. Đối với tác phẩm điện ảnh, nhiếp ảnh, mỹ thuật ứng dụng chưa được công bố trong vòng 25 năm kể từ khi tác phẩm được định hình thì thời hạn bảo hộ là 100 năm, kể từ khi tác phẩm được định hình. Sau thời gian đó tác phẩm sẽ thuộc về công chúng.

Các tác phẩm khác không nằm trong các loại trên sẽ được bảo hộ trọn đời tác giả và thêm 50 năm sau khi tác giả qua đời; nếu tác phẩm nhiều tác giả thì thời hạn bảo hộ kết thúc vào 50 năm sau thời điểm đồng tác giả cuối cùng qua đời.”

5. Hồ sơ cần chuẩn bị để đăng ký quyền tác giả, quyền liên quan

Dựa theo quy định tại Nghị định số 22/2018/NĐ-CP về đăng ký quyền tác giả, quyền liên quan, hồ sơ đăng ký quyền tác giả gồm có:

-  Tờ khai đăng ký bảo hộ quyền tác giả và các quyền liên quan. (tờ khai phải sử dụng ngôn ngữ tiếng Việt, ghi đầy đủ thông tin và có chữ ký của tác giả, chủ sở hữu hoặc cá nhân được ủy quyền, có hướng dẫn chi tiết ở mặt sau tờ khai).

-  Bản sao của tác phẩm muốn đăng ký quyền tác giả hoặc bản sao của định hình tác phẩm (2 bản), một bản được giữ bởi Cục Bản quyền tác giả Văn học - Nghệ thuật, một bản giao đối tượng đăng ký giữ sau khi giấy chứng nhận được cấp.

Riêng những tác phẩm như tượng, tranh, phù điêu, tác phẩm kích thước lớn hoặc cồng kềnh thì thay thế bản sao bằng ảnh chụp có không gian ba chiều.

-  Nếu người nộp là người được ủy quyền thì kèm theo giấy ủy quyền có chữ ký, con dấu của tác giả, chủ sở hữu.

-  Nếu đối tượng nộp đơn là người được thường kế hay được chuyển giao cần cung cấp giấy tờ để chứng minh.

-  Văn bản đồng ý, chấp thuận của các tác giả khác nếu tác phẩm là của đồng tác giả.

-  Văn bản chấp thuận của đồng chủ sở hữu nếu có các quyền liên quan, quyền tác giả thuộc sở hữu chung.

Các giấy tờ trong hồ sơ đều phải sử dụng ngôn ngữ Việt Nam, nếu được viết bằng tiếng nước ngoài thì phải có bản dịch sang tiếng Việt.

6. Thủ tục thực hiện thủ tục và thời gian xử lý hồ sơ

• Nộp hồ sơ

Sau khi chuẩn bị đầy đủ giấy tờ trong hồ sơ, người nộp hồ sơ nộp hồ sơ tại Cục Bản quyền tác giả tại Hà Nội, trường hợp ở tp.Hồ Chí Minh hoặc tp.Đà Nẵng, có thể nộp hồ sơ tại Văn phòng đại diện Cục Bản quyền tác giả hoặc Sở văn hóa, thể thao và du lịch tại các tỉnh, thành phố khác.

Khi đó, những cơ quan nêu trên sẽ tiếp nhận đơn và chuyển về Cục Bản quyền tác giả để xem xét, giải quyết theo quy định của pháp luật.

• Thời hạn xử lý hồ sơ: 15 ngày

Kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ, Cục bản quyền sẽ xem xét cấp Giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả, quyền liên quan cho người nộp hồ sơ trong thời hạn 15 ngày. Trong trường hợp xét thấy hồ sơ không hợp lệ, không đủ điều kiện được cấp Giấy chứng nhận, Cục bản quyền sẽ gửi thông báo bằng văn bản cho người nộp hồ sơ.

7. Lệ phí nhà nước

Mức thu lệ phí cấp Giấy chứng nhận quyền tác giả, quyền liên quan được quy định cụ thể tại Thông tư số 29/2009/TT-BTC, theo đó, lệ phí Nhà nước có thể dao động trong khoảng từ 100.000 đồng – 600.000 đồng đối với từng loại hình tác phẩm đăng ký quyền tác giả, quyền liên quan.

            Trên đây là tư vấn của Công ty Luật TNHH TKB về thủ tục đăng ký bản quyền tác giả, quyền liên quan. Nếu Quý khách hàng có bất kỳ thắc mắc hay cần thông tin chi tiết, vui lòng liên hệ với chúng tôi theo số hotline: 1900.055.586.

            Rất mong có thể hợp tác với Quý khách hàng!

            Trân trọng!